25 oktober 2023 16:07 Aangepast 26 oktober 2023 11:47

In juni maakte het kabinet al de voorlopige vergoeding bekend voor kinderopvangkosten in 2024. Deze week stemde de Tweede Kamer in met een voorstel van onder anderen Kamerlid Tom van der Lee (GroenLinks) om de kinderopvang betaalbaarder te maken.

Extra geld beschikbaar

Daarmee komt volgend jaar 250 miljoen euro beschikbaar om de kinderopvangtoeslag extra te verhogen en in de jaren erna nog eens 508 miljoen.

Door de verhoging stijgen de maximum uurtarieven voor kinderopvangtoeslag in de dagopvang (kdv) met nog eens 0,60 euro. In de buitenschoolse opvang (bso) komt er 0,82 euro bij en in en de gastouderopvang 0,29 euro.

In de grafiek hieronder zie je de maximum uurtarieven van de afgelopen jaren.

Het maximum uurtarief voor de kinderopvangtoeslag (KOT) is het tarief dat ouders tot maximaal 96 procent vergoed krijgen vanuit de overheid. Afhankelijk van je inkomen en hoeveel kinderen je naar de opvang brengt, wisselt dat percentage. Hoe lager je inkomen, hoe hoger je kinderopvangtoeslag.

Bezuinigd op kinderopvangtoeslag

Dit KOT-tarief is niet per se hetzelfde als het uurtarief dat opvangorganisaties rekenen. Zij kunnen ook voor hogere of lagere prijzen kiezen. Door de hoge inflatie, oplopende personeelskosten en de energiecrisis hebben veel opvangorganisaties de prijzen verhoogd. Tegelijk werd door de afgelopen kabinetten bezuinigd op de stijging van de kinderopvangtoeslag, waardoor ouders steeds meer zelf moesten betalen.

Met het voorstel dat nu in de Tweede Kamer is aangenomen, moet de toeslag die ouders ontvangen weer beter aansluiten bij de kosten die zij daadwerkelijk maken voor kinderopvang.

Uit een enquête van Nettobijdrage, rekentool voor de kinderopvang, blijkt dat dit ook daadwerkelijk lijkt te gebeuren. Door de voorgenomen verhoging van de kinderopvangtoeslag, vallen de tarieven van meer dan de helft van de opvangorganisaties in 2024 weer op of onder het maximum uurtarief waarover je als ouder kinderopvangtoeslag krijgt. Dit jaar was dat maar voor 23 procent van de opvangorganisaties het geval.

Ruim 1000 euro minder kwijt

In de enquête zijn de tarieven gebundeld van 864 opvangorganisaties voor dit jaar en hun voorgenomen tarieven voor volgend jaar. Samen zijn deze organisaties goed voor 2756 locaties. In totaal telt Nederland 9250 locaties waar kinderen worden opgevangen.

Kinderopvangorganisaties hebben tot 1 december de tijd om hun nieuwe tarieven bekend te maken. Zij moeten deze voorleggen aan hun oudercommissies voor goedkeuring. De Kamerleden die het aangenomen voorstel voor hogere kinderopvangtoeslag indienden, willen afspraken maken met de sector om te voorkomen dat de hogere vergoeding ook tot hogere uurprijzen leidt.

Uit de enquête blijkt dat vooral ouders die het minimumloon of modaal verdienen erop vooruitgaan. Door de verhoging van de kinderopvangtoeslag zijn zij al snel ruim duizend euro per jaar minder kwijt aan de opvang van hun kinderen. Neem onderstaand rekenvoorbeeld:

Het voorstel moet nog wel goedgekeurd worden door de Eerste Kamer. Werkende ouders moeten er vervolgens rekening mee houden dat de dienst Toeslagen, die de kinderopvangtoeslag uitkeert, het nieuwe tarief niet per 1 januari in de systemen kan verwerken, maar pas per 1 maart. In de eerste maanden ontvang je dus nog een lagere toeslag.

De hogere tarieven betekenen volgend jaar een lastenverlichting voor veel werkende ouders. Ze kunnen daar maar het beste van genieten voor zolang het duurt.

Momenteel steggelt de Tweede Kamer namelijk ook over het afschaffen van de Inkomensafhankelijke Combinatiekorting (IACK). Die belastingkorting zorgt ervoor dat de minstverdienende ouder minder belasting hoeft te betalen.

Omdat het gratis maken van de kinderopvang en de IACK min of meer hetzelfde doel hebben, namelijk de arbeidsparticipatie bevorderen, was het logisch dat het belastingvoordeel zou worden afgeschaft als de kinderopvang (bijna) gratis zou worden, schreven we al eerder.

Nieuwe pechgeneratie

Maar de invoer van de bijna gratis kinderopvang is uitgesteld naar 2027. Verschillende Kamerleden willen het afschaffen van de IACK daarmee ook uitstellen. Demissionair staatssecretaris van Fiscale Zaken Marnix van Rij staat hier welwillend tegenover. De uitvoer van het afstel blijkt echter wel problematisch.

De hele operatie met twee jaar uitstellen gaat niet lukken. De andere scenario's waarbij de IACK vanaf 2027 wordt afgeschaft, levert bestaande ouders een strop op die kan oplopen tot duizenden euro's per jaar. Het voordeel van een lagere rekening van de kinderopvang zou daarmee teniet worden gedaan.

Het is aan de Tweede Kamer of zij voor een van de scenario's van Van Rij kiezen, of toch voor afschaffing van de IACK per 1 januari 2025. Dat zou dan alleen voor nieuwe ouders gelden. Zij worden daardoor een soort pechgeneratie: geen bijna gratis kinderopvang én geen belastingvoordeel.